Sağlık & Spor Terimleri Sözlüğü
Kornea (saydamtabaka) yüzeyindeki bir bozukluk sonucu oluşan gözün kırma kusuru; bu nedenle parlak, ışıklı bir noktanın görüntüsü, retina (ağtabaka) üzerine düşmez.
Organizmadaki damar ve kanal sistemlerinin işlevsel ve biçimsel açılardan radyolojik incelemesini kapsayan tanı yöntemi.
Normal bir insanda kendiliğinden oluşan otomatik hareketlerin (yüz ifadesindeki değişiklikler, konuşmaya eşlik eden jestler, mimikler, yürürken kollann hareketi, bazı içgüdüsel davranışlar) bir bütün olarak azalması ya da kaybı,
Kılcal damar oluşumu. Kanser hücrelerinin yayılabilmeleri için onlara besin maddeleri taşıyacak yeni kılcal damarların oluşması gerekir. Son yıllarda, kanser tedavisinde anjiyogenezi önleyici ilaçlar önem kazanmaya başlamıştır.
Korneanın yuvarlak olmadığı, yumurta şeklinde olduğu bir durumdur. Yumurta veya rugby topu gibi astigmat bir korneanın 2 kesiti, temel eğrisi vardır, biri yassı diğeri ona 90 derecede daha dik. Bu iki farklı eğri ışığı farklı kuvvette kırarlar ve retinada iki görüntü oluşmasına neden olurlar.Genellikle doğuştandır. Bununla birlikte, cerrahi girişimlerle saydam tabakanın kesilmesine, saydam tabakada iltihaplanma ya da travmaya bağlı olarak da çıkabilir. Olguların en azından%90'ında astigmatlığın düzeltilmesi kolay değildir. Saydam tabaka eğriliğinde ağır bir bozukluk yoksa, kişi kırılma kusurunun farkında olmayabilir.
BelirtilerBaş ve göz çevresinde ağrı, bulanık görme, gölgeli veya çift görme, sık arpacık oluşması, uzun süren kirpik dibi iltihabı gibi belirtiler astigmat bulgusu olabilir. Astigmat gözlük, kontak lens veya refraktif cerrahi ile düzeltilmediği taktirde göz çevresindeki ağrı, baş ağrısı gibi şikayetlerin iyileştirilmesi mümkün olamaz.Astigmat Tedavi Seçenekleri
Belli bir dereceye kadar ve şikâyet yoksa tedavi gerektirmez.Astigmatı olan hastaların gözlük kullanmaya daha zor alışması, kırma kusuruna oluşan uyumun gözlükle bu kusur ortadan kaldırıldığında bir süre daha devam etmesidir. Bu nedenle astigmatlı camlara alışmak daha zordur ve eğer doktorunuz bu tür bir gözlük önermişse sürekli kullanarak alışmak, bir gün takıp, bir gün takmayarak rahatsızlık çekmeye göre çok daha kolaydır. Genellikle hastalar gözlüklerine 1-2 haftada alışmaktadırlar.Astigmatı olan göz için gerçek derecesinde gözlük vermek kişi geç yaşlarda doktora başvurmuşsa mümkün olamayabilir. Böyle durumlarda gözlüğün kullanılabilirliğini artırmak için astigmat derecesi biraz daha düşük tutulabilir. Aksi halde kişi gözlüğü taktığında baş dönmesi, bulantı hissi, boşluğa düşecekmiş gibi, bastığı zemini yamuk ve yükselmiş gibi hissettiğini söyler. Böyle bir gözlükle merdivenden düşme, kaza yapma ihtimali fazladır.Astigmatlar için gözlük haricinde diğer tedaviler nelerdir?Astigmatlar gözlük kullanmak haricinde astigmatın derecesine göre torik yumuşak kontak lens, gaz geçirgen sert kontak lens, astimatik keratotomi, wavefront LASİK, kornea nakli(düzensiz skarlı tiplerinde) gibi değişik tedavi şekillerinden de fayda görebilir.Astigmatlar için uygulanan lazer tedavilerinde de başarı oranları hızla yükselmiştir. Halen başarının en iyi olduğu grup sadece miyop olanlardır. Hipermetrop ve mix astigmat türlerinde başarı (lazer tedavi sonrası derece kalması) oranları%90-95 'lere gerilemektedir. Hangi astigmatlı gözlere lazer uygulanabileceğine detaylı bir göz muayenesi, kornea kalınlığı, astigmatın tipi,uygulanacak kişinin yaşı, eşlik eden bir hastalığın olup olmadığından sonra karar verilebilir.
Alerji sonucu derinin kaşıntısız şişmesi ve kızarması
Astım hastalığında ortaya çıkan nefes darlığı nöbeti.
papilla çevresinde ışınsal dağılım gösteren retina ve koriodeada damarı andıran çizgiler
Akciğerödemi, akciğerlerdeki kanınönce interstisiyel aralığa, oradan da alveol içine geçmesi ile kısacası akçığerin kendi içinde boğulması olarak tarif edebilirz.Belirtiler
Akciğerödemiçoğunlukla kalp problemleri nedeniyle olur, ancak kalp dışında akciğer iltihabı (pnömoni), belli toksinlere veya ilaçlara maruz kalma, veya yüksek irtifa da nedenler arasındadır. Akciğerödemi son derece acil bir durumdur ve anında müdahale gerektirir. Akciğerödemiölümcül olabilmesine rağmen eğer hızlı bir tedavi uygulanırsa sonuç sıklıkla iyidir.
Nedene bağlı olarak, akciğerödem belirtileri aniden ortayaçıkabilir ya da haftalar veya aylar içinde yavaş yavaş gelişebilir.
Ani gelişen akciğerödeminde belirti ve bulgularçoğunlukla oldukça ciddidir:
Aşırı nefes darlığı veya solunum güçlüğü
Boğulma hissi
Hırıltılı ya da iççekerek soluma
Kanlı olabilen, köpüklü balgamla birlikteöksürük
Aşırı terleme
Soluk ve nemli deri
Eğer neden koroner arter hastalığı ise, eşlik eden göğüs ağrısı
Daha yavaş ve zamanla gelişen belirti ve bulgular ise şunlardır:
Düz yatarken solunum zorluğu, oturunca rahatlama
Geceleri nefessiz kalma hissi ile uyanma
Fizik aktivite sırasında olağan dışı nefes darlığı
Akciğerödeminin kalp yetmezliğinin (vücudunuzun ihtiyacına göre kalbinizinçok az kan pompalayabildiği bir durum) bir sonucu olarak gelişmesi durumunda ise;önemli kilo artışıTanı
Tanıöykü ve klinik bulgularla ve tetkiklerle konur. Hastanın şikayetleri Röntgen Bulguları Bilgisayarlı tomografi (her zaman gerekli olmayabilir.)Tedavi
Akciğerödeminin açılması için ilaçlar ve hastalığın ilerlememesi için gerekli tedavinin vakit kaybedilmeden yapılması gerekir.
Oksijen: Her türdeki akciğerödem tedavisinde uygulanan ilk tedavidir. Genellikle oksijen bir nazal kanül (her bir burun deliğine oksijen veren plastik bir tüp ile) veya maske ile verilir. Bazen solunumun bir makine ile desteklenmesi gerekli olabilir.
İdrar söktürücü ilaçlar. Kalbe bağlı akciğerödemi vakalarında vücuttaki aşırı sıvıyı dışarı atar.
Morfin tedavisi; bu narkotik, yıllarca akciğerödemi tedavisinin başlıca dayanağını oluşturmuştur, nefes darlığını ve eşlik eden sıkıntıyı azaltmak için kullanılabilir.
Kalbin yükünü azaltan ilaçlar: Bunlar, uç damarları genişleten ve sol ventrikülüzerindeki basınç yükünü azaltan ilaçlardır.
Kan basıncını ayarlayan ilaçlar: Akciğerödemi yüksek kan basıncından oluşmuşsa, kontrol altına almak için ilaçlar verilecektir. Diğer taraftan eğer kan basıncıçok düşük ise, yükseltmeye yönelik ilaçların verilmesi gerekebilir.
Miyokardın kas lifleri arasında duyu ve ağrıyla ilişkili çok sayıda afferent lif bulunur.Koroner arterlerin kısmi olarak tıkanması miyokarda gelen oksijen miktarını azaltır ve ağrıya neden olur.Koroner arterlerdeki ateroskleroz sonucu miyokard iskemisine bağlı olarak nöbetler halinde görülen, göğüste ağrı ile belirgin durum.Bu hastalık çoğu kez fiziksel egzersiz, heyecanlanma, aşırı sigara kullanımını takiben gelişir. Birkaç dakika süren ve bazen sol omuz ve sol kola yayılan ağrı, hasta istirahat ettiği veya dil altı nitrogliserin ya da izosorbid dinitrat (isordil) tableti alındığında geçer.
Akciğer Embolisi Nedir?Emboli, ilk oluştuğu yerden ayrılmış bir kan pıhtısıdır. Damarlarda kan dolaşımı ile taşınarak, bir kan damarını tıkayabilir, bunun sonucunda söz konusu damarın beslediği bölgeye kan ulaşamaz.Akciğer embolisi, akciğer atardamarı veya onun dallarından bir ya da birkaçının pıhtı, enfekte pıhtı, hava, kemik iliği, amniyotik sıvı, parazitler, yağ veya enjekte edilen çeşitli maddeler ile tıkanması sonucu ortaya çıkan klinik tablodur. Akciğer arteriel dolaşımına giren 15 mikrondan büyük materyaller pulmoner dolaşımda takılırlar ve takıldıkları damarı tıkarlar. Buna akciğer embolisi (pulmoner emboli) denir. Tıkanan damarın çapı ne kadar geniş olursa, akciğer embolisinin kliniği de o kadar ağır olur.Akciğer Embolisi BelirtileriAkciğer embolisinin belirtileri, tıkanmanın yeri ve kansız kalan bölgenin boyutları dahil olmak üzere, birkaç etmene bağlı olarak gelişir. Akciğer embolisinin bazı olası belirtileri şunlardır:Görünür bir nedeni olmadan
Ansızın soluksuz kalma hissi
Soluk alırken göğüste ağrı
Baygınlık hissi
Öksürükle kanlı balgam çıkartma
Nabızda hızlanma
Akciğer Embolisi TanısıAkciğer embolisi geçirdiğinizi düşünüyorsanız, derhal bir doktora başvurun. Acil tıbbi girişime ihtiyacınız olabilir. Pulmoner embolide erken tanı hayat kurtarıcıdır. Tanı için hastadan ayrıntılı bir hikaye alınması gerekir ayrıca hekim gerek hikaye alırken ve gerekse tetkikleri isterken pulmoner emboli olasılığını düşünmeli ve buna yönelik olarak hastada risk faktörü varlığını araştırmalıdır. Risk aktörlerinden bir veya birkaçının varlığı ile birlikte bir başka nedene bağlanamayan ani nefes darlığı ve arter kan gazı analizinde kandaki Oksijen miktarında düşme saptanması durumunda pulmoner emboli akla gelmelidir. Tanı için standart akciğer grafisi, arter kan gazı analizi, EKG, EKO kardiografi, bacak ve baldır toplardamarlarının Dopler ultrasonografisi, akciğer sintigrafileri ve spiral BT gibi yöntemlerden yararlanılır.Akciğer Embolisi için Risk Oluşturan Durumlar
Uzun süreli olarak yatakta hareketsiz kalmak (ameliyat sonrası dönemde v Aşırı pıhtılaşmaya neden olan genetik faktörler,eya yatalak hastalarda)
Pelvik venler, bacak ve baldır venlerinde kan akımında azalmaya yol açan gebelik; batın içi tümörler
Kanser hastalığı, bazı böbrek hastalıkları, gebelik, bazı kan hastalıkları,barsak hastalıkları, doğum kontrol ilaçları gibi bazı ilaçlar
Kalp yetersizliği
Varisler
İleri yaş
Aşırı kiloÖnerilerAşağıdaki önlemler, akciğer embolisini ya da arterlerinizde başka tıkanmalar ya da daralmalara ilişkin tehlikeyi azaltmanızda yardımcı olabilir:Yağ içeriği düşük, liften zengin bir diyet uygulayın
Düzenli olarak fizik egzersiz yapın
Uzun süre oturmanız gerektiğinde, ayağa kalkın, yürüyün ya da bacaklarınızı hareket ettirin