Sağlık & Spor Terimleri Sözlüğü
Vücudun iki simetrik bölümünde (Örneğin kollar) felç.
Bir organın katmanlarında çeşitli hastalıklar nedeniyle gelişen ayrılma (örneğin ağtabaka, etene ya da epifiz dekolmanı).
Çocuk KalbiKalbin YapısıNormal kalp yumruktan biraz daha büyük, kas yapısında güçlü bir pompadır. Günde ortalama 100.000 kez kasılarak, 8000 litre kanı sürekli olarak dolaşıma pompalar.Kalp dört boşluktan oluşur. Üstte sağ ve sol olmak üzere iki kulakcık, altta ise sağ ve sol olmak üzere iki karıncık vardır. Kalpte dört kapak bulunur: Triküspid kapak sağ kulakcık ile sağ karıncık arasında, pulmoner kapak sağ karıncık ile akciğerlere kan taşıyan büyük damar (pulmoner arter) arasında, mitral kapak sol kulakcık ile sol karıncık arasında ve aort kapağı sol karıncık ile ana atar damar/ şah damarı (aort) arasında bulunur.Kalbin ÇalışmasıOrganlardan gelen ve oksijeni az olan kirli kan toplardamarlar ile sağ kulakcığa dökülür, buradan triküspid kapak aracılığı ile sağ karıncığa geçer. Sağ karıncık kirli kanı pulmoner kapaktan pulmoner arter aracılığı ile akciğerlere pompalar. Akciğerlere gelen kan oksijenden zenginleşir. Oksijenden zenginleşen temiz kan, akciğer toplardamarları ile sol kulakcığa, buradan da mitral kapak aracılığı ile sol karıncığa geçer. Sol karıncığa gelen temiz kan aort kapağından geçerek aort aracılığı ile tüm organlara pompalanır. Sol karıncıkdaki kanın basıncı kolda ölçülen kan basıncına eşittir.Kalp Hastalıkları (Doğuştan Kalp Hastalığı, Edinsel Kalp Hastalığı, Aritmi)Doğuştan Kalp HastalığıDoğuştan kalp hastalığı kalpte doğum sırasında bulunan yapısal bir bozukluktur ve genellikle hamileliğin erken evrelerinde organların gelişmeye başladığı dönemde oluşur. Doğuştan kalp hastalıkları, kulakcıklar veya karıncıklar arasındaki küçük/ büyük delikler veya kapaklardaki hafif/ ağır darlıklar şeklinde olabileceği gibi, kulakçık veya karıncıklardan bir veya birden fazlasının olmaması gibi çok ağır bozukluklar şeklinde de olabilir.Çocuklardaki Bütün Kalp Hastalıkları Doğuştan mıdır?Çocuklardaki kalp hastalıklarının çoğunluğu doğuştandır ve bunlar genellikle doğumdan sonra erken dönemde tanı alır. Duktus arteriozus açıklığı (PDA), atriyal septal defekt (ASD) ve ventriküler septal defekt (VSD) bunlardan bazılarıdır. PDA aort ile pulmoner arter arasındaki açıklıktır. PDA kateter yöntemi ile veya cerrahi olarak kapatılabilir. ASD kulakçıklar arasında, VSD ise karıncıklar arasında yer alan deliklerdir. Küçük deliklerin klinik olarak izlemi, geniş deliklerin ise kapatılması gerekir. Bunlardan uygun olanları ameliyata gerek kalmadan kateter yöntemi ile diğerleri ise cerrahi olarak kapatılır.
insanda ağır kansızlığa yol açan yassı bağırsak asalağı.
Kemik dokusundan kalsiyum tuzlarının kaybedildiği patolojik durum.
Çocuklarda sık görülen, erken anlaşılıp tedavi edilmediğinde kalıcı sakatlıklara yol açabilen bir sağlık sorunudur.gelişimsel kalça yetersizliği, gelişimsel kalça çıkığı, doğumsal kalça çıkığı gibi farklı adlandırmalarla da anılmaktadır.Ortopedik cerrahinin en ciddi hastalıklarından biri olan doğuştan kalça çıkığı, kalça eklemindeki top (femur başı) ile yuva (asetabulum) ilişkisinin değişik derecelerde bozulmasıdır. Doğuştan kalça çıkığı daha çok kızlarda olur. Bazı bölgelerde daha sık görülür, kundak kullanımı görülme sıklığını artırmaktadır. Türkiye'de özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde sık görülür. Ortalama olarak her 250 - 300 doğumda bir rastlanmaktadır.Doğuştan kalça çıkığı iki grup şeklinde belirlenmiştir:1. Teratolojik Kalça ÇıkığıRahim içi hayatta oluşur.2. Tipik Kalça ÇıkığıDoğum sırasında veya hemen ertesinde görülür. Tipik çıkıklar üç ayrı grupta toplanır:Çıkabilir Kalça:Pasif olarak kalça çıkabilir.Yarı Çıkık Kalça:Uyluk kemiği başının eklem içinde yukarı, dışa doğru kaymış, ancak tam olarak çıkmamış halidir.Çıkık Kalça:Uyluk başı yuva dışında olduğu durumdur.NedenleriAnne hormonlarının çocuk kalça ekleminde gevşeklik yapması, genetik faktörler ve anne karnındaki kötü duruşlar, sezaryen doğum, kundak sargısı gibi nedenlerle Doğuştan kalça çıkığı oluşur.Bebeklerde Görülme Sıklığı Nedir?Kalça Çıkıklığı görülme sıklığını artırıcı unsurlardır.Ailede DKÇ olaylarının yaşanmış olması,Sezeryanla doğum sırasında,Kız çocukları,Doğum kilosunun fazlalığı,İlk çocuk olma etkeni,Bölgesel faktörler.BelirtileriDKÇ'nda, özellikle yeni doğan bebeklerde ve çıkık derecesi ağır olmayan küçük çocuklarda yürüyene kadar hiç bir belirti olmayabilir. Bu gibi durumlarda çıkık, çocuk doktorlarının normal muayeneleri sırasında farkedilebilir.Bacaklarda uzunluk farkı, ayaklarda şekilsel bozukluk, kalça ve bacağın üst kıvrım bölgelerinde sağ ve sol bacak arasında farklılık olması, bacaklardan birinin diğerine oranla daha az hareketli ve esnek olma durumu, yürüme başlangıcında senedleyerek yürüme biçimi gibi belirtiler; çocuğun en kısa sürede konuda deneyimli bir ortopediste götürülmesi gerekeliliğini doğurur.TanıBirçok hastalıkta olduğu gbi, DKÇ'da da erken tanı koymak çok büyük önem taşır. Özellikle ilk altı ay içinde yapılacak teşhislerin sonucunda uygulanan tedaviler başarıyla sonuçlanmaktadır. Ağrı gibi herhangi bir dış belirtisi olmaması tanıyı güçleştirmektedir. İlk tanı, yetkin çocuk uzmanı muayenesi ile belirlenmesine karşın, kesin tanı, çocuğun 0 - 12 aylık döneminde ultrason tetkikleri ya da 6-18. aylarda röntgen filmleriyle yapılabilmektedir. 18. aydan sonra çocuk yürümeye başlayınca herkes teşhis eder fakat tedavi alçı veya cerrahi yöntemlerle olur.Bebekte Pavlik bandı giyimi,Pavlik bandı diyagramı,Frejka yastığı diyagramı,Askıya alma.TedaviKundak uygulamasının yasaklanmasıyla tedavinin ilk adımı atılır.İlk altı ayda yapılan tanı sonucunda Pavlik bandı ya da Pavlik bandajı olarak bilinen yöntem, ya da Frejka yastığı uygulanır. Bu bandajlar çocuğu rahatsız etmez. Altı aylıktan sonraki dönemlerde genel anestezi altında, kalça yerine oturtulup alçı uygulanması, 18 aydan daha büyük çocuklar içinse; kemik ameliyatları gerekebilmektedir. Yaş ilerledikçe çıkık ağırlaşacağı için operasyonların büyüklüğü artar. Altı yaşına kadar ender de olsa başarılı ameliyatlar yapılabiliyor olmasına karşın, 10 yaşından büyük çocuklarda yapılacak cerrahi uygulamaları genellikle olumlu sonuç vermemektedir. Bu gibi durumlarda kalça eklemi dondurulması ya da kalça protezi ameliyatları uygulanır.
Proteinleri yıkan ve bağırsak mukoza hücrelerinde bulunan enzim.
Belirli bir zaman aralığı içinde gerçekleşen doğum sayısı, istatistikte doğurganlık indeksi adı verilen ve doğurganlık sürecinin çeşitli yönlerini niceliksel olarak belirleyen birtakım oranlar kullanılır.
Bir türün iki farklı forma sahip olma durumu.
Nedir?
Doğumsal kalp hastalıkları (ventiküler septal defekt), kalbin iki karıncığı arasındaki duvarda açıklık (delik) olmasıdır. Bu açıklık vasıtasıyla sol karıncıktaki temiz kan (oksijenlenmiş kan) sağ kalbe, buradan da akciğerlere gider. Delik değişikçaplarda olabilir. Deliğin büyük olduğu durumlarda geçen kan, bir taraftan akciğer atardamarlarında basınç yükselmesine sebep olur, diğer taraftan artan kan akımı kalbin daha fazlaçalışmasına ve daha fazla yorulmasına yol açar.Belirtileri Nelerdir?Deliğinçapı şikayetlerdeönemli rol oynar. Küçük VSD'li hastalarda genellikle hiçbir şikayet görülmez. Geniş olduğu durumlarda ise bebeklerde hızlı nefes alıp verme,özellikle emerken aşırı terleme, yeterli kilo alamama ve emme sırasında yorulma dikkatiçeker.Tanısı Nasıl Konulur?Tanı, küçük defektlerde genellikle herhangi bir nedenle doktora gidildiğinde muayene sırasındaüfürümün duyulması ile tesadüfen konur. Büyük defektlerde ise muayene sırasındaüfürüm duyulur
ve birlikte kalp yetersizliği bulguları vardır. Bu hastalarda sık sık zatürree, bronşit gibi akciğer hastalıkları da sık görülür. Genellikleçocuk doktora hasta olduğunda götürüldüğünden, böyle ağır hasta ve huzursuz bir bebekte diğer bulgular zor fark edilir.Bu hastaların bir kısmı akciğer enfeksiyonu tedavileri ile kısmen düzelmekle birlikte, kesin tanı konulması bu nedenleçok gecikebilmektedir. Erken tanı içinülkemizde sağlıklıçocukların da doktor kontrolüne götürülmesi alışkanlığının kazanılması şarttır. Kesin tanı kardiyoloji uzmanınca yapılan muayene ve ekokardiyografi ile konur.Tedavide Neler Yapılabilir?Küçük defektlerde genellikle tedavi gerekmez. Ancak sünnet, dişçekimi, diş dolgusu gibi bazı girişimleröncesinde endokardite (kalbin iç tabakasının iltihabı) karşı koruyucu tedaviye ihtiyaç gösterirler. Büyük defektlerde ise kalbinçalışma gücü ilaç tedavisi ile arttırılmayaçalışılır.Çocuk büyüdükçe açıklığın küçülüp küçülmediğine bakılır.Düzelme saptanmayan hastalarda bu açıklığın cerrahi olarak kapatılması gerekebilir. Bazı hastalarda cerrahiöncesinde kalp kateterizasyonu yapılması gerekebilir. Cerrahi için uygun zaman genellikle 6 ay civarıdır. Açıklık bir yama ile kapatılıp, kan kaçağı engellenir. Ameliyatın az da olsa risk taşıdığı bilinmelidir.İleriye Dönük Yapılması Gerekenler Nelerdir?Sünnet, dişçekimi, diş dolgusu gibi cerrahi girişimleröncesinde endokardite (kalbin iç tabakasının iltihabı) karşı koruyucu antibiyotik tedavisi verilir. Bu, ameliyat olmuş hastalar için de 4-5 yıl süre geçerlidir. Hastaların belli aralıklarla doktor kontrolünde olması gerekir.Kaynak: Uz. Dr. Türker Baran
Memorial Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı
Kalça ekleminde doğuştan var olan ve kalçayı oluşturacak taslağın embriyon döneminde kusurlu gelişmesi ya da tam gelişmemesi sonucunda ortaya çıkan bozukluk.
Bir atardamar ya da göz bebeği gibi bir organ ya da kanalın genişlemesi ya da açılması.
