Sağlık & Spor Terimleri Sözlüğü
Stres, kişinin başetme yeteneğini aşan ya da zorlayan bir durum algılandığında ortaya çıkan otomatik tepkidir.Fizik biliminde;“maddenin kendi üzerine uygulanan güce gösterdiği tepki” anlamında kullanılan stres terimi; son 20 yılda fizyoloji, sosyoloji, psikoloji, psikiyatri ile diğer tıp alanlarında ve gündelik yaşamda herkesin kullandığı popüler kavramlardan biri haline gelmiştir. Stres, pek çoğumuzun bildiği gibi, bizi zorlayan, kısıtlayan ve engelleyen olaylar, durumlar karşısında verdiğimiz tepkilerin tümüdür. Stres kavramı birçok insanın düşündüğü gibi sadece üzerimizde hissettiğimiz baskı ve gerginlikle sınırlı değildir. Sözlük anlamı olarak stres; 14. yüzyılda güçlük, sıkıntı, kötü talih anlamlarında; 17. yüzyılda felaket, bela, dert, keder gibi anlamlarda kullanılmıştır. 18. ve 19. yüzyıllarda kavrama yüklenen anlam değişmiş; güç, baskı, zor gibi anlamlarda durum ve objelere bağlı, kişiye, organa veya ruhsal yapıya yönelik zorlamalar olarak kullanılmıştır. Walter Cannon 20.yüzyılın başlarında stresi acil durum tepkisi olarak tanımlanmış ve temelinde“biyolojik varoluş ve uyum” ihtiyacını görmüştür. Ona göre stres, organizmanın kendi yaşamını ve çevreye uyumunu tehdit eden bir uyarıcıya gösterdiği“savaş ya da kaç” tepkisidir. Stres, organizmanın fonksiyonunu bozan bir baskı, zorlama ve engellenmedir. Psikolojik anlamda stres, kişiye özgü ve tek olan bireysel bütünlüğü zorlayıcı ve bozucu bir etkendir. İnsanı, yakın duygusal ilişkilerden uzaklaştıran, verimliliğini düşüren ve en önemlisi hayattan aldığı zevki azaltan bir kuvvettir. Stres, kişinin başetme yeteneğini aşan ya da zorlayan bir durum algılandığında ortaya çıkan otomatik tepkidir.
Gerekli olan ile gelenin dengede olduğu, sabit / durağan duruma denir.
Atletizm branşları, futbol müsabakaları gibi hem bireysel hemde takımların mücadele ettiği gişe, soyunma odası, hakem odası, kafe, saha, tribün vb unsurları bünyesinde bulunduran büyük çaplı spor tesislerine denir.
Kısa mesafe koşan sporcular için kullanılır. Kısa mesafe koşucusu ve Sürat koşucusu olarak ta kullanılmaktadır.
Gaz metabolizmasının değerlerini ölçen alete verilen ad.
Omurilik. Periferal Sinir Sistemi ile beyin arasındaki uyarıların taşınmasınde yaşamsal bir öneme sahiptir. Bazı reflekslerin kontrol edildiği yerdir. Spinal Cord'tan enine kesit alındığı zaman biri açık diğeri koyu iki bölge ayırt edilir. İç kısımdaki koyu bölge nöronların dendrit ve gövdelerinden meydana gelir ve gri madde olarak bilinir. Açık görünen bölge ise nöronların aksonundan oluşur ve beyaz madde adını alır. Spinal Cord afferent ve efferent nöronlardan oluşur. Afferent nöronlar deriden, kaslardan, eklemlerden ve iç organlardan aldıkları uyarıyı spinal cord'un arka bölümüne (buna dorsal kök denir) taşırlar. Efferent nöronlar ise ön bölümden ventral köke, iskelet kaslarına, düz kaslara ve salgı bezlerine taşırlar. Spinal cord'un gri maddesi daha çok refleks şeklindeki hareketlerin kontrolünden sorumludur.Spinal Cord'un iki temel görevi vardır;- Beyinle perifer arasında bağ kurar.- Refleks hareketlerini kontrol eder.Periferden beyne uyarı taşıyan nöronlar spinal cord'un üst bölümünde omurilik soğanında yön değiştirerek beyne girerler, bu nedenle beynin sol tarafı vücudun sağ tarafını, beynin sağ tarafı vücudun sol tarafını idare eder.
Beyindeki Porietal Rob, vücudun yüzey bölgelerinden afferent sinirler yardımıyla gelen duyuları değerlendirir. Bu duyuların değerlendirildiği bölgeye Somatosensör Cortex adı verilir.
Vücudun hareketinden sorumludur. Bu sistem tüm sinirlerin Merkezi Sinir Sistemi ile kas arasında doğrudan bağlantı kurmasını sağlar. Arada sinaps yoktur.
Egzersiz sırasında üretilen karbondioksit'in tüketilen oksijene oranına denir. "R" harfi ile gösterilir. Bir egzersizde hangi tip besin maddesinin harcandığı Solunum Değişim Oranına bakılarak anlaşılır.
Maksimal bir egzersizde dakika ventilasyonundaki artışla oksijen artışı arasındaki doğrusallık bozulur. Bunun nedeni maksimal bir egzersizde anaerobik metabolizma artar. Meydana gelen Laktik Asit, kanda bulunan tampon sistemler tarafından tamponlanır. Kanda bulunan en önemli tampon sistem ise Sodyum Bikarbonat Sistemidir.
Hücre dışı organik sıvılardakİ en önemli katyon
Omurganın yana doğru eğrilmesi.
