Sağlık & Spor Terimleri Sözlüğü
Bazı böcek ve kurbağa gibi canlıların, yumurtadan çıktıktan sonraki gelişme evrelerinde yapısal değişikliğe uğrayarak atalarına benzer hale gelmeleri.
Bursanın inflamasyonudur. Nedeni bazen infeksiyon ya da romatizmal bir hastalık olabilir, ama sıklıkla basınç, sürtünme ya da diğer hasarların sonucudur. Bursit bazen belli bir meslekten ileri gelen aşınma ya da yırtılmalara bağlı olarak oluşabilir, örneğin temizlikçi dizi gibi. Bursitte ağrı ve hassasiyet olur, bazen komşu olduğu eklemde hareket kısıtlılığı oluşur. Nedeni infeksiyon olmadığı zaman, tedavi genellikle istirahat ve kortikosteroid enjeksiyonudur.
Farklı kaynaklan, özellikleri ve anlamlan olan kese biçiminde anatomik oluşumlar.
Bir organın doğal yerinde mikroskopla incelemesi.
Aynı kalıtsal özellikten sorumlu bir gen çiftindeki (alel) genlerden, Öbürüne göre daha baskın olanı; karşıtı çekiniktir (resesif).
Vücudun bilhassa birbirine sürtünen arasında bulunan ve aşınmalara engel olan kese veya torba.
Biyolojinin matematiksel ve İstatistiksel açılardan incelenmesi.
Mekân algılamasıyla ilgili bir bozukluktan dolayı kişinin bulunduğu ortamın ya da kendi vücudunun döndüğü izlenimine kapıldığı anormal ve rahatsız edici hareket duygusu.Sebepleri Ne OlabilirBaş dönmesi birçok organa bağlı olabilir. Ancak burada daha çok iç kulaktaki baş dönmesi yapan hastalıklardan bahsedilecektir. İç kulaktaki herhangi bir hastalık diğer kulak şikayetleri ile beraber baş dönmesi yapabilir. Ancak sadece baş dönmeside oluşabilir. Baş dönmesi yapan kulak hastalıkları arasında şunlar sayılabilir:ÜSYE (üst solunum yolu infeksiyonları) sonrası iç kulak tutulumu,Pozisyona bağlı baş dönmesi (BPPV olarak kısaltılır ve iç kulakta dengemizi sağlayan toza benzer bazı maddelerin fizyolojisinin bozulması),Meniere Hastalığı (İç kulaktaki sıvıların kimyasal durumlarının değişerek basınç artışı yapması),Vestibüler Nörinit (İç kulaktaki denge ile ilgili sinyalleri beyine ulaştıran sinirin iltihaplanması),Kronik orta kulak iltihaplarının iç kulağa yayılması (labirentit),Menenjit veya diğer ateşli hastalıkların içkulağı etkilemesi,İç kulakta veya iç kulak sinirindeki tümöral hastalıklar.Muayenede Ne GörülürBaş dönmesi eğer iç kulaktaki bir hastalığa bağlı ise genellikle kulak muayenesinde bir problem görülmez. Sadece orta kulak iltihaplarının iç kulağı etkilemesine bağlı baş dönmesi varsa kulak zarında delik ve orta kulakta iltihaplanma görülür. Hastada anormal göz hareketleri saptanabilir. Bu göz hareketlerinin yönü hangi kulağın hasta olduğuna dair bazı bilgiler verebilir. Baş dönmesi gözle görülen bir problem olmadığı için mümkün olduğunca çok bilgi edinilmelidir. Bu amaçla doktorunuz ayakta yada yatarken hatta yürürken bazı testlere tabi tutacaktır.Ne Gibi Tetkikler YapılırBaş dönmesi için ne gibi tetkiklerin yapılacağı muayene sonunda elde edilen bilgilere göre yapılır. Eğer muayene sonucunda kulakla ilgili bir hastalık olmadığı kararına varılırsa doktorunuz sizi diğer branşlara sevkedecektir. Ancak buna karar verirken muayene sonrası bazı tetkikler genellikle yapılır. Bu tetkikler arasında en sık başvurulan odiometri adı verilen ve hem işitme hemde iç kulak fonksiyonları hakkında bize bilgi veren test uygulanır. Ayrıca yine kulakla ilgili normal filmler, bilgisayarlı tomografi veya manyetik resonans (MR) tetkiki yapılabilir. Bu testlere bazı kan tahlilleri de eklenebilir. Ancak birçok kulak hastalığında dahi odiometri, bilgisayarlı tomografi ya da MR' ile bile birşey görülmemektedir. Bu gibi testler genellikle tümör gibi daha ciddi problemleri ekarte etmek için uygulanır.Nasıl Tedavi EdilirBaş dönmesi kendisi bir hastalık olmayıp başka hastalığın belirtisi olduğu için öncelikle asıl sebebin tedavisi gerekir. Ancak birçok başdönmesi hastasında ortaya net bir sebep konamamaktadır. Bu nedenle asıl amaç baş dönmesini ortadan kaldırmak haline dönmektedir. Kulak hastalıklarına bağlı baş dönmeleri (tümörler hariç) genellikle kısa ya da uzun zamanda kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Çünkü diğer kulak zaman içinde hasta kulağın problemini kompanse etmektedir. Bu bazen 6 ay ya da 1 yıla kadar uzayabilir. Baş dönmesi eğer pozisyonel baş dönmesi (BPPV) ise bunun tedavis Epley manevrası denen ve doktorunuzun size muayene masasında uygulayacağı bazı hareketlerle olmaktadır. Bu hareketler iç kulaktaki bazı partiküllerin yerine oturmasını sağlamaktadır. Diğer sebeplerde ilaç tedavisi kullanmak gerekir. Bu amaçla değişik ilaçlar kullanılsada hemem hemen hepsi belli oranda baş dönmesini azaltırlar. Baş dönmesi şiddetli olan hastalar bazen serum takılıp hastaneye yatırmak gerekebilir. Tümörlere bağlı baş dönmelerinin tedavisi tümörün çıkarılmasıdır yani ameliyattır. İlaç tedavisine cevap vermeyen Meniere hastalığı nda da bazen ameliyat yapılır.Nelere Dikkat EtmeliyimBaş dönmesi olan hastaların, bu durumu azaltmak için evde uygulayabileceği bazı hareketler vardır. Bunları ya doktorunuz size tarif edecektir ya da verilecek broşürlerle size bilgi verilecektir.
Belirli bir alan ve hacimde bulunan canlı ağırlığa biyokütle denir.
Baş ağrısı toplumda sık olarak görülen bir şikayettir. Hayatının herhangi bir döneminde baş ağrısı çekmeyen insan yoktur. Özellikle kadınlarda görülme sıklığı fazladır. Çoğunluğunu sinirsel nedenlere bağlı baş ağrıları oluşturur.BelirtilerGerilim tipi baş ağrıları, en sık rastlanan baş ağrılarıdır. Hastanın şakaklarında, alnında ya da baş ve boyun arkasında, bir kuşakla sıkılma ya da basınç hissi olur. Ağrının şiddeti genellikle hafif ya da orta derecededir; fiziksel aktiviteyle ağrı şiddetlenmez. Gerilim tipi baş ağrıları kronik olduğunda (en az 6 ay süreyle sık olarak ağrı görülmesi), rahatsızlık ve ağrı işlevsel yetersizliğe yol açabilir.TanıTanı öykü ve klinik bulgularla konur.TedaviAğrı kesiciler, baş ağrısını giderir ancak ağrının nedenini ortadan kaldırmaz. Ağrı ilk ortaya çıktığında alınırlarsa en iyi etkiyi gösterirler. Ağrı kesiciler söz konusu olduğunda daha çok ilaç içmenin daha çok rahatlama sağlayacağınız anlamına gelmediğini hatırlatmakta yarar görüyoruz.Ayrıca bu durum, ilacın gereğinden fazla kullanımına bağlı baş ağrılarına da neden olabilir (rebound baş ağrıları). Ağrı kesici ilaçlar baş ağrısında işe yaramaktadır. Ancak, bu ilaçların haftada 3 günden fazla kullanılmaması gerekmektedir.Ağrı Kesiciler Hafif derecedeki baş ağrılarını tedavi etmekte kullanılabilir. Bazılarının yüksek dozlarda kullanılabilmesi için doktor tarafından tavsiye edilmiş olması gerekmektedir. Ağrı ilk ortaya çıktığı sırada alınırlarsa en fazla etkiyi gösterirler. Doktorunuz aksini tavsiye etmediği sürece prospektüsünde yazılandan daha sık veya daha yüksek dozda alınmamaları gerekmektedir. Bu ilaçların haftada 3 günden daha fazla alınmaması gerekmektedir.Yiyecek veya anti-asit ve bir bardak dolusu su ile birlikte almak suretiyle bu ilaçların midenizi rahatsız etmesini önleyebilirsiniz. Ancak ülseriniz veya kanama gibi diğer sorunlarınız mevcutsa doktorunuz parasetamol dışındaki ağrı kesicileri kullanmanızı istemeyebilir.Bir takım ağrı kesiciler alındığında araba kullanılmaması veya tehlikeli olabilecek faaliyetlerde bulunulmaması gerekmektedir. Bu ilaçlar, uyku veya dalgınlık durumu yaratabilir. Bu ilaçlarla birlikte alkol, alerji ilaçları ve uyku ilaçları alınmamalıdır. Başka bir ilaç almadan veya ameliyat olmadan önce doktorunuza bu ilaçları aldığınızı bildirmeniz gerekmektedir.Baş ağrısını önlemeye yönelik ilaçlar, ayda 3 veya daha fazla baş ağrısı yaşayanlar için faydalı olabilir.Bu ilaçların size faydalı olup olmayacağını doktorunuza sorun.Migren İlaçları Yalnızca migreni veya demet(küme) baş ağrısı olan hastalarda faydalı olmaktadır. Orta ve şiddetli ataklardan kurtulmak üzere kullanılır. Her zaman yanınızda taşımanız gerekir. Mümkün olduğunca atağın başlangıcında alınmalıdır. Doktorunuz tarafından aksi belirtilmediği sürece prospektüsünde belirtilenden daha sık veya daha yüksek dozda alınmamalıdır. Başka bir ilaç kullanmaya başlamadan veya ameliyattan önce doktorunuza bu ilaçları kullandığınızı bildirmeniz gerekir. Baş Ağrısını Önlemeye Yönelik İlaçlar (Profilaktik İlaçlar) Ağrıyı önlemeye yönelik ilaçlar, bazı durumlarda baş ağrılarınızın sıklığını gidermek için kullanılmaktadır. Ağrı kesicilerden farklı olarak başınız ağrımıyor bile olsa her gün alınmaları gerekmektedir.Bu ilaçlar tüm baş ağrılarını önlemese bile baş ağrısı yaşama sıklığını ve ağrıların şiddetini azaltmaktadır. Aslında baş ağrısının daha az yaşanması ilaç tedavisinin işe yaradığını göstermektedir. Baş ağrıları kontrol altına alındıktan sonra aldığınız ilaç miktarını azaltabilirsiniz. Hatta sonunda baş ağrısını önleyici ilaç almayı tamamen kesebilirsiniz.Baş ağrıları şiddetli olduğunda ve ay içerisinde daha sık yaşanmaya başlandığında önleyici tedaviye başvurulabilir.Baş ağrınızın durumuna göre doktorunuza bu ilaçların size uygun olup olmadığını danışabilirsiniz. Ağrıyı kesmeye yönelik ilaçlar kan damarları ve sinirleri etkileyerek migren atağını kesebilirler.Belirtildiği şekilde almanıza rağmen ilaç baş ağrınızı gidermiyorsa doktorunuza başvurun. Bazı baş ağrısı ilaçlarının etkili olmaya başlaması zaman almaktadır. Bu nedenle doktorunuzun onayını almadan ilaç kullanımına son vermeyin.Hiçbir zaman dozu arttırmayın veya tavsiye edilenden fazla almayın. Kalıcı yan etkiler fark ederseniz hemen doktorunuza başvurun. Yeni bir tedaviye başlamadan önce doktorunuza aldığınız diğer ilaçları ve varsa rahatsızlıklarınızı belirtin.Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız yeni bir tedaviye başlamadan önce bu noktayı doktorunuza belirtin.ÖnerilerBaş ağrılarınız olduğunda, bununla ilgili bir günlük tutarsanız, hekimin tanı koymasına yardımcı olursunuz.Baş ağrısı başlamadan önce ne yapıyordunuz?Zorlayıcı bir fiziksel aktivitede bulundunuz mu?Uzun süre bilgisayarda çalıştınız mı? Neredeydiniz (kapalı yer, açık hava, otomobil?)Duman, ev hayvanı, polen, toz ya da kimyasal madde gibi zehirli ya da alerjik reaksiyona yol açabilecek bir etkene maruz kaldınız mı?Baş ağrısı başlamadan ne yiyordunuz ya da ne içiyordunuz?İlaç ya da vitamin aldınız mı? Bir yemek öğününü atladınız mı? Kendinizi gergin, üzüntülü ya da sinirli hissediyor muydunuz?Başka bir tıbbi sorun ya da belirti var mıydı? Baş ağrısı günün hangi saatinde başladı?
Omuriliğin akmaddesinin arka bölümü boyunca uzanan lif demetleri.
Birçok hastalığın teşhisinde, hastanın genel durumu hakkında bilimsel veriler toplayabilmek için istenilen kan ve idrar tetkikleri vücudumuzun genel durumu hakkında hekime tıbbi dille bilgi veren en güvenilir araçlardır.
İnsanın gelişme safhasında çocukluktan yetişkinliğe girdiği dönem.
Canlıların kendilerine benzeyen canlılardan oluştuğunu açıklayan görüş.
Vücudun boyunla gövdeye bağlanan üst bölümü.
